Drewno w ogrodzie wygląda pięknie i doskonale komponuje się z zielenią. Jeśli zieleni wokół budynku jest niewiele, zastosowanie drewnianych elementów wykończeniowych lub ozdobnych pozwoli na przełamanie surowego klimatu murów, betonu i kamienia. Warto jednak pamiętać, że drewno wykorzystywane na zewnątrz wymaga szczególnego zabezpieczenia.
JAKIE CZYNNIKI ZEWNĘTRZNE MOGĄ USZKODZIĆ DREWNO?
Zdecydowanym numerem jeden, jeśli chodzi o szkodliwe czynniki zewnętrzne jest wilgoć, której ze względu na opady deszczu, śniegu, nie jesteśmy w stanie kontrolować. Jej obecność z kolei przyspiesza rozwój grzybów i pleśni na drewnie, powodujących jego rozkład.
Kolejnym wrogiem drewna jest promieniowanie UV, które sprawia, że drewno szarzeje, dlatego też musimy liczyć się z tym, że po kilku latach taras z brązowego stanie się szarawy. Aby zapobiec zmianie barwy drewna, należy corocznie konserwować deski tarasowe, a w razie potrzeby pozbyć się zszarzałej warstwy, zwyczajnie ją ścierając, a na oczyszczoną powierzchnię nałożyć olej.
Szkodniki, drążące korytarze w drewnie, nie tylko osłabiają jego właściwości konstrukcyjne, ale także podwyższają jego wilgotność, tworząc doskonałe środowisko dla rozwoju grzybów i pleśni. Jednak odpowiednio zabezpieczone drewno nie będzie łakomym kąskiem dla owadów.
KTÓRE GATUNKI DREWNA NAJLEPIEJ SPRAWDZAJĄ SIĘ POD GOŁYM NIEBEM?
Z pewnością dla nikogo nie będzie zaskoczeniem, że najbardziej trwałe gatunki drewna to niestety te najdroższe. Największą wytrzymałością charakteryzują się egzotyki: bangkirai, lapacho, teak czy iroko. Są to gatunki twarde i zawierające duże ilości substancji oleistych, które tworzą naturalną barierę ochronną przed działaniem wilgoci, pleśni i grzybów. Tego typu drewno najczęściej stosuje się jako deski tarasowe, dodatkowo zabezpieczone olejem (mimo wszystko coroczna konserwacja jest konieczna).
Twarde gatunki krajowe, takie jak dąb, modrzew, buk lub jesion również posiadają stosunkowo dobrą odporność na ingerencję pleśni, grzybów i owadów i z powodzeniem można stosować je jako elementy wykończeniowe i dekoracyjne na zewnątrz, takie jak pergole, donice czy meble ogrodowe.
Najtańszym rozwiązaniem jest użycie sosny czy świerku, które często wykorzystywane są jako elementy konstrukcyjne, drewniane ogrodzenia i meble. Te gatunki drewna należą do jednych z najbardziej miękkich, przez co są szczególnie podatne na degradację i należy je odpowiednio zabezpieczyć.
W ostatnich latach modne stało się tzw. termodrewno, czyli nic innego jak drewno poddane działaniu wysokiej temperatury (ok. 200°C) z dodatkiem pary wodnej. Dzięki temu zabiegowi np. krajowa sosna osiąga podobne parametry co gatunki egzotyczne, czyli jest bardziej odporna na działanie czynników zewnętrznych i nie wymaga impregnacji! Oczywiście zastosowanie tej nowatorskiej metod generuje dużo wyższą cenę drewna.
CZYM I JAK ZABEZPIECZYĆ DREWNO STOSOWANE NA ZEWNĄTRZ?
- Dobór odpowiedniego produktu do zabezpieczania drewna
Obecnie na rynku znajdziemy wiele produktów do zabezpieczenia drewna, a w wyborze należy kierować się przede wszystkim przeznaczeniem materiału oraz gatunku drewna, z jakiego jest wykonany.
Olej doskonale sprawdzi się na deskach tarasowych, meblach ogrodowych i płotach wykonanych z twardych gatunków drewna krajowego lub egzotycznego. Olej wnika strukturę drewna i zabezpiecza je przed działaniem wilgoci. Jego aplikacja jest wyjątkowo łatwa (np. za pomocą ściereczki), jednak należy pamiętać o powtarzaniu tej czynności średnio raz do roku.
Impregnaty techniczne zawierają szereg składników, które pełnią funkcje ochronne przed działaniem grzybów, pleśni i owadów (warto zwrócić uwagę jakie spektrum przeznaczenia ma dany preparat i szukać tych, które są czterofunkcyjne). Impregnat będzie dobrym rozwiązaniem w przypadku zabezpieczania drewnianych płotów, pergoli czy domków narzędziowych. Zwykle impregnaty są bezbarwne, ale można spotkać też koloryzujące.
Jeśli drewno będzie narażone na ścieranie, zadrapania, warto wybrać lakier (zwykle bezbarwny) lub lakierobejcę (nadającą jednocześnie określony kolor). Warstwa lakieru tworzy twardą powłokę, jednak jest podatna na łuszczenie się czy pękanie. Większość z dostępnych na rynku lakierów (lakierobejcy) chroni przed działaniem zmiennych czynników atmosferycznych, jednak zwykle nie zawiera biocydów. Zwykłe lakiery i lakierobejce nadadzą się do pokrywania mebli ogrodowych, balustrad, okien, drzwi, natomiast te z dodatkiem wosku (bardziej elastyczne i odporne na odpryskiwanie) sprawdzą się na płotach, elewacjach i podbitkach dachowych.
Emalie również należą do bardzo trwałych i odpornych na zarysowania. Znajdują zastosowanie głównie do zabezpieczania okien, parapetów, drzwi lub mebli, narażonych na ścieranie.
- Ważne informacje o zabezpieczaniu drewna
Przed przystąpieniem do zabezpieczenia drewna, należy upewnić się, czy jest wysuszone. Nakładanie preparatów na mokre drewno jest nieskuteczne, gdyż preparat nie wchłania się dostatecznie głęboko w powierzchnię (zwłaszcza olej i impregnat).
Istotna jest także temperatura powietrza, która powinna mieścić się w granicach 5-25oC. Poniżej tego zakresu drewno nie wchłonie wystarczającej ilości substancji, a powyżej – preparat schnie zbyt szybko lub wyparowuje.
Jeśli elementy drewniane były wcześniej pokryte jakimś środkiem, należy dokładnie usunąć wszelkie jego pozostałości (poprzez np. szlifowanie), a powierzchnia drewna powinna być odtłuszczona.
Warto czytać instrukcje producenta wybranego produktu i kierować się wskazówkami dotyczącymi ilości i sposobu jego nakładania.